Chrząszczyce 19.08.2007 Spotkanie przy grobach poległych żołnierzy  w dniach:  20.01 do 15.03. 1945 roku w  Folwark

Treffen an den Gräbern der gefallenen Soldaten in den Tagen von 20.01. bis 15.03. 1945 in Vorwerk-Folwark

Uroczyste spotkanie miało charakter religijny, rozpoczęło się w kościele o godzinie 14:oo modlitwą i pieśnią za poległych i zmarłych z naszej parafii. Następnie głos zabrał Pan Günter Hibbing (Oberstleutnant d.R), który w kilku słowach przekazał podziękowania dla parafian, a w szczególności ks. proboszczowi dr Krystianowi Ziaja, za inicjatywę wykonania pomnika poległym żołnierzom, oraz podziękowania rodzinie Sadlo z Chrząszczyc, za wieloletnią opiekę nad grobami. Wieczne odpoczywanie w dwóch wspólnych grobach znalazło tu 112 żołnierzy poległych w Folwarku. W Folwarku poległo 120 żołnierzy - ale 8 z nich nie exhumowano i spoczywają  we wspólnym     grobie w Folwarku, przy trasie Nr 45, obok cmentarza poległych żołnierzy sowieckich. Przemówienie tłumaczyła bezpośrednio pani burmistrz Róża Malik.       W uroczystości brali  udział liczni mieszkańcy naszej  parafii, oraz  zaprzyjaźnieni z nami rezerwiści (od 10 lat) w osobach: Alfred Michaelis Unteroffizier d.R. Heino Kutzner Unteroffizier d.R. Hans-Heinrich Meyer Unteroffizier d.R. Ortwin Schulze Oberfeldwebel d.R. JohanesSchwarz, Werner Asche, oraz wspomniany już wyżej Günter Hibbing Obesrtleutnant d.R.      Na zakończenie uroczystości Katarzyna Długosz zagrała nam piękną melodię  na organach (nie wiem co to było ale była wzruszająca)       Po uroczystości w kościele, ruszyła procesja na cmentarz, gdzie proboszcz dokonał poświęcenia grobów. Następnie w kilku słowach Günter Hibbing oraz Józef Kochanek z Folwarku podziękowali wszystkim, którzy przyczynili się do powstania pomnika. Po wykonaniu wspólnej fotografii, goście oraz przedstawiciele mieszkańców zostali zaproszeni na plebanię gdzie była kawa iradycyjny kołacz z serem i ze śliwkami.      Podczas przyjęcia na plebanii, wieloletnie opiekunki grobów zostały przez naszych gości rezerwistów wyróżnione upominkami. Panie: Magda Sadlo  i Stefani Sadlo ( obie synowe ) Franziski Sadlo.     Jak pisze ks. prałat Jan Skorupa,  Franziska Sadlo,  od  1945 roku opiekowała się grobami. . Z informacji pani Magdy i pani Stefanii dowiedziałem się też, że Franziska (teściowa), zaraz po wojnie będąc na cmentarzu znalazła karteczkę na której było napisane "Ty masz się opiekować tymi grobami". Wzięła sobie to do serca i "polecenie" wykonała - obecnie to polecenie realizują z powodzeniem jej synowe.

Das feierliche Treffen hatte einen religiösen Charakter in der Pfarkirche um 14:00 Uhr miet einem Gebet und Gesang für alle gefallenen der Pfarrie. Anschliesend sprach Herr Oberstleutnant AD der Reserwisten  Günter Hibbing, welcher in kurzen worten allen Anwesenden, aber besonders dem Pfarrer Dr Christian Ziaja sehr herzlich dankte für die Erneuerung durch die schöne Grabeinfassung sowie auch der Familie Sadlo aus Chrząszczyc für die Grabpflege.      Ewige Ruhe fanden hier 112 gefallene Soldaten in Vorwerk (Folwark) 8 wurden aus obiektiven Gründen nicht exhumiert, sie ruhen gegenüber dem russischen Friedhof in Folwark, und haben eine wunderschöne Grabstätte, welche ehrenhalber durch Frau Kasperek (Nachbarin) gepflegt wird.      Frau Bürgermeisterin von Proskau Rosa Malik war eine große Anzahl von Teilnehmern aus der Pfargemeinde Chrząszczyce. An den Feierlichkeiten nahmen auch die Reserwisten der Kameradschaft der Bundeswehr (seit 10- Jahren) teil. Alfred Michaelis -Unteroffizier d.R, Heino Kutzner - Unteroffizier d.R, Hans-Heinrich Meyer - Unteroffizier d.R. Ortwin Schulze -  Oberfeldwebel d.R. Günter Hibbing - Oberstleutnant d.r. Johanes Schwarz und Werner Asche.         Nach ende  der Kirchenfeier spielte Katarina Dlugosch einen Trauermarsch - klassisch, er wurde rührend empfunden.     Dan begab sich die zahlreiche Prozession auf den Friedhof zur Einweihung der erneuerten  Soldaten gräbern. Anschliessend dankte Oberstleutnant der Reserve Güter Hibbing sowie auch  Josef Kochanek - Folwark allen die teilnahmen dieser Gräber zu erneuern.      Nach der Feier am Friedhof hat Pfarrer Dr Christian Ziaja  zum Kaffe und Kuchen in den Pfarrsall eingeladen. Während der Kaffee Pause wurden Magda und Stefania Sadlo mit Andenken geehrt.( Grabpflege)  Der damalige Pfarrer Prälat Johannes Skorupa, hat in seinen Nitizen geschrieben, daß Franziska Sadlo der Grabpflege der gefallenen soldaten beteiligt wahr.      Dank der Freundlichkeit unseres Pfarrers Dr Christian Ziaja welher im Archivum die Notizen vom Pfarrer Prälat Johannes Skorupa gefunden hatte, ist es gelungen 16 soldaten namentlich zu identifieren

Dzięki uprzejmości ks. dr Krystiana Ziaja (który odkrył w archiwum zapiski ks. prałata Jana Skorupy) mogę również przedstawić kopię pisma z nazwiskami poległych, które udało się   zidentyfikować ks. prałatowi Janowi Skorupie, podczas pochówku poległych żołnierzy.

Krótkie streszczenie przemówienia Günter Hibbing - Oberstleutnant d.r. w języku niemieckim, wygłoszone w kościele - po nabożeństwie. Tłumaczyła Róża Malik.

Liebe Schwestern, liebe Brüder im Herren. Wir grüßen Euch herzlich  RK Fallingsbostel - Walsrode. Leider spreche ich kein polnisch, deschalb  übersetzt keine Gerngere als Eure Bürgermeisterin Rosa Malik meine deutschen Sätze. 120 Soldaten ließen im Frühjahr 1945 bei den Abwehrkämpfen in Vorwerk - Folwark hier an der Oder ihr höchstes Gut - Ihr Leben. Wie viele Feinde ihr Leben lassen mußten wiessen wir nicht. Bitte bedenkt: jeder Tote ob hier oder drüben hat eine Mutter gehabt, die bei der Todesnachricht bitterlich geweint hat. 112 Kameraden sind auf Eurem schönen Friedhof unter anderm von Josef Kochanek dem lanjährigen Bürgermeister von Folwark in 2 Masse-gräbern  bestettet. Frau Magda Sadlo und Frau Stefani Sadlo betreuen seid Jahren liebevoll diese Gräber. Bis 2003 bekamen sie eine kleine Aufwandentschädigung vom Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge. Der Volksbund wollte diese Kameraden auf einnen großen Friedhof umbetten. Hier mit war Euer Pfarrer Dr Christian Ziaja und viele von Euch nicht einverstanden. Vor zirka 2 Jahren wurde an unsere Reserwisten-kameradschaft die Bitte  herangefragen, könnt ihr uns bei der Neufassung der Gräber finanziell helfen. Wir haben vor Weihnachten 2006 einnen kleinen Betrag Herrn Pfarrer für die Grabumrandung gegeben und einen größeren Betrag in Aussicht gestellt. Vor ein paar Wochen hat unsere Kmeradschaft den Restbetrag an Herrn Pfarrer Dr Christian Ziaja überwiesen.

Kilka fotografii, które wykonałem podczas tej uroczystości

Zbiorowa mogiła na cmentarzu parafialnym w Chrząszczycach

Goście rezerwiści i mieszkańcy Folwarku przed wejściem do kościoła

Podziękowania składa Günter Hibbing tłumaczenie Róża Malik

Po modlitwach w kościele

Podziękowania dla opiekunek grobów

Procesja na cmentarz

Przy zbiorowej mogile poległych

Podczas uroczystości poświęcenia

Parafianie

Skupienie nad zbiorową mogiłą

Podziękowania składa pan Józef Kochanek

Podziękowania składa   Günter Hibbing

Fotografia pamiątkowa

Zawarcie przymierza na plebanii

Smakołyki na stole w salce parafialnej

Bohaterki,  panie Magda i Stefania Sadlo

Moment przekazywania upominków

Pamiątkowa fotografia

Upominek -"Ostatnia wieczerza"

Konwersacja - wspomnienia

Nasze piwo smakuje.

Gospodarz spotkania, teraz w cywilu ks. dr Krystian Ziaja

powrót-zurück-retour