4500-
1700pne.1300-
1100pne.
XV-XVIw |
Ślad osadniczy z okresu kultury
"Ceramika -Sznurowa"
(Piaskownia
Wiktora Gielnika)
Punkt osadniczy, naczynia i
fragmenty naczyń z okresu kultury "Łużyckiej"
(podczas budowy domu Drassa).
Punkty osadnicze, fragmenty naczyń
ceramicznych.
Więcej zobacz (powrót)
ARCHEOLOGIA |
843
|
843 Pierwszy - historycznie
udokumentowany zapis dotyczący
miasta (grodu) Opola . Po śmierci Karola Wielkiego ( w roku
814), skończyła się
jedność rozległej monarchii frankońskiej. W Europie doszło do wielkiego
zamieszania, jego spadkobiercy toczyli ostrą
walkę o tytuł cesarski i o
poszczególne prowincje. Zażarte walki zakończono po prawie 30 latach -
traktatem. W 843 roku trzech wnuków Karola Wielkiego zawarło umowę
w Verdun, w myśl której imperium frankońskie zostało podzielone na trzy
części. Najstarszy z
braci, Lotar I, otrzymał Italię
i wschodnią część
Galii wraz z tytułem cesarza. Ludwikowi Niemieckiemu przypadły tereny
wschodnie imperium (dzisiejsze Niemcy), Karol Łysy otrzymał część
zachodnią ( dzisiejsze
tereny Francji).
I właśnie w tym czasie w
Verdun powstaje cenny tajemniczy dokument wywiadu frankońskiego, mający
zapewne duże znaczenia dla umawiających
się braci, w czasie
podziału imperium Karola Wielkiego. Dokument ważny, dokładny i na pewno
- wiarygodny. Skryba frankoński pieczołowicie wylicza ilość twierdz,
którymi dane państwo na Śląsku
rozporządzało. O naszym
państwie Opolini czytamy : Opolini habent civitates XX
- czyli ....Opolanie mają
dwadzieścia grodów. Civitas - cywilizacja, czyli miasto, osiedla
różniące się
od wsi, skupiające ludzi
zajmujących się
kontaktami handlowymi oraz rzemieślników. Skoro dokument spisany został w
843 roku, to jasne jest, że wszystkie wymienione w nim plemiona śląskie
musiały się zorganizować
wcześniej co najmniej o 100 lat. A więc
123 lata przed Mieszkiem I, istniało już „państwo Opolini”, które
posiadało dwadzieścia grodów . A mnie uczono w szkole, że założycielem
grodu Opole był pierwszy historyczny Piast - Mieszko I. Ten - ważny dla
nas mieszkańców Opolszczyzny - dokument , nazwany przez historyków
„dokument Geografa Bawarskiego „ jest przechowywany w Akwizgranie (
Achen ). Co do ówczesnej przynależności Śląska
, to wiele faktów przemawia za tym, iż wchodził w skład państwa
Przemyślidów czeskich. Ślązacy,
podobnie jak Wiślanie (Krakowianie), kilka wieków wcześniej byli pod
wpływem Celtów, a więc
stali na wyższym poziomie rozwoju. Również chrześcijaństwo dotarło do
Opolini wcześniej niż nad Wartę.
|
1099 |
1099
Zagadką
historyczną,
dla naszej parafii, pozostaje data 1099. Jest to data wyryta na kamieniu
wmurowanym w fasadzie kościoła aż do 1814 roku. Po katastrofalnym pożarze
(patrz rok 1814) zdołano odczytać liczbę
dokładnie, kamienia nie udało się
uratować, bo uległ rozproszkowaniu.
( Arch Parafialne: „
Der erwehnte in dem Mittelgiebel eingemauert gewesene Tafesteinist nach
dem Brande im Jahre 1814 betrachtet und darauf die Zahl 1099 wirklich
entzifert worden. Dieser Stein fiel auseinander und es sind keine
uebereste davon vorhanden”.)
Jakie znaczenie przypisać
tej dacie - rok założenia osady, budowa pierwszej kaplicy? Czy z okazji
100 letniej rocznicy kanonizacji naszego biskupa Św. Wojciecha (999)
Takie pytania zadawał sobie Autor O. dr Edward Szdzuj-Frankiewicz w
książce " Kościół Parafialny w Chrząszczycach"
W książce wydanej w 1830 znalazłem taki zapis:
Alphabetisch - Statistisch
Topographische Übersicht
aller Dörfer, Flecken, Städte
und andern Orte
Der König l Preuß. Provinz Schlesien
Von Knie Verlag Breslau
1830
Strona 154 Zapis oryginalny jak niżej pismo drukowane gotyk.
Follwark, D.
Reg. U. Kr Oppeln S 3/4.
M. Königl./ Domain. U.
Oppeln / O.L.G. Ratibor Königl. Domain. Just.A. Oppeln,/O.S.=/
27 H.
142 E. Ganz k. K.K. zu Chrzumczütz. Muter Kirche.erbaut 1093. (Archiw
Oppeln). bis zu 1810 Archd.Oppeln. Wilde Fischerei.
Warto zwrócić uwagę na datę
1093 Muter Kirche erbaut 1093. Czy możemy założyć, że datę po
pożarze odczytano źle? Ostatnia odczytana cyfra 9 jest bardzo podobna do
cyfry 3 i tak też mogła być odczytana.
Jeśli tak, to datę wybudowania pierwszego
kościoła w Chrząszczycach należy przyjąć jako1093.
Podobny zapis tego samego autora znajdujemy 15 lat
później. ( 1845 roku)
|
1295 |
Pierwsza informacja o
osadzie "VORWERK des Gesco" wymieniona przy okazji
nadania dóbr dla kościoła w Chrząszczycach, przez Ks. Bolka
I zwanego Opolskim. Jego grób znajduje się w kościele
Franciszkańskim w Opolu. |
1532 |
1830 Knie podaje: Folwark nazywano Forwerckh,
a Chrzowice Krzowitze |
1664 |
Wybudowano naszą kaplicę - dzwonnicę przy ul.
Wiejskiej. Zobacz sacrum |
1675 |
Wybudowano kaplicę przydrożna na skrzyżowaniu
drogi ul. Szkolna,
ul. Lipowa. Na obecnej posesji Antoni Chudala, poprzednio Józef Kansy
Zobacz Sacrum |
1697 |
Wybudowano kaplicę na polu Antona Smolin.
Prawdopodobnie była to także kaplica przydrożna. Wiele śladów wskazuje na
to, że ulica Szkolna była główną drogą łączącą księstwo Raciborskie z
księstwem Opolskim.
Zobacz sacrum |
1742 |
Pierwsza pieczątka naszej osady.
Pieczątka osady- gromady Folwark z roku 1742.
Na czterech podporach dach (stodoła - Feldscheune), od prawej strony –
poziomo sztyl z osadzonymi grabiami, od środka podpór na lewą stronę.
Napis na pieczątce: po obwodzie „ FOLWARK GEM. SIGL „ (Folwark
pieczątka Gromady) W dolnej części napis: „ IN OPPELN CREYS
„ ( W powiecie Opole).
Informacja na podstawie : „Die Wappen der Oberschlesischen Landgemeinden
„ Oppeln 1909. Oskar Wilpert & Paul Kutzer.
W dokumentach Folwark pisany przez jedno "L" |
1775 |
W kaplicy z roku 1664 powieszono dzwon, który
do dziś działa. |
|
|
|
|
1830 |
W dokumentach urzędowych Folwark pisany jest
jako Follwark |
1845 |
Alphabetisch
- Statistisch Topographische Übersicht
aller Dörfer, Flecken,
Städte und andern Orte
Der Königl. Preuß. Provinz
Schlesien
Von
Knie Verlag Breslau
1845
Strona 133 Zapis
oryginalny jak niżej - pismo drukowane gotyk.
Follwark, 1532 - Forwerckh O.S. Dorf. Reg. Und Kreis Oppeln Süd
5/8 Meile 25 Häuser 160 Katholische Einwohner. Wilde Fischerei.
Znaczenie
Follwark, od roku 1532 - Forwerckh.
Górny Śląsk. Wieś. Urząd i powiat Oppeln. Na południe w odległości 5/8
mili. 25 - domów , 160 - mieszkańców katolików. Zatrudnienie - dziki
połów ryb.
Dla porównania strona 78
Chrzowitz - Chrzowice
od 1531 - Krztzotwitze od
1532 - Krzowitze 26 - domów 170 mieszkańców nad tak zwaną Starą Odrą.
Chrząszczyce
1260 - Cremchici 1295 - Chrempchicz i
Crempchicz 1532 - Krzimptzytz 58 - domów 391 - mieszkańców 1
Katolicka Parafia założona 1093 roku. Do 1810 przynależała do Dekanatu
Oppeln.
|
1870 |
kaplica w opracowaniu |
1880 |
12 grudnia urodził się Franciszek Buhl
późniejszy braciszek zakonny ( do tej pory jedyny znany z Folwarku).
Przebywał w zakonie w Cieszynie, gdzie zmarł 21 września 1924 roku z
powodu ostrego zapalenia woreczka robaczkowego.
Zobacz portrety |
1888 |
Johan i Johanna Chudala budują krzyż
przydrożny na rozwidleniu ul. Wiejskiej w kierunku rzeki Odry |
1895 |
Stanisław Lakotta na swoim podwórku buduje
kapliczkę jako votum za uzdrowienie po powrocie z Częstochowy. Wewnątrz
figura Serca Jezusowego. |
1902 |
Kaplica przy młynie, wybudowana przez Johana
Lakotta syna Stanisława Lakotta. Wewnątrz znajduje się figura Matki
Boskiej. |
1914(1915) |
Pomniczek obrazkowy, przy drodze z Folwarku do
Chrząszczyc w Małej Pysce, ustawiony w latach 1914 ( 1915) daty nie
udało się do tej pory dokładnie ustalić. Określany jako pomniczek
Josefa Buhla, który zginał w pierwszych dniach I Wojny Światowej we
Francji. Legenda zobacz sacrum. |
|
|
1957 |
Krzyż przydrożny przy drodze Nr 45,
skrzyżowanie dróg ul. Lipowa w kierunku Górek. Fundatorem jest Gerard
Kurpierz, intencja budowy została podana przez jego ojca. |