Gmina: Prószków (Proskau)
Powiat: Opole (Oppeln)
Kraj: Polska (Polen)
Region: Śląsk (Oberschlesien)

Powrót do strony głównej

powrót do strony II Wojna

 

 

 

 

 

Przebieg II Wojny Światowej w naszych stronach
 na podstawie map wojskowych
od 21 stycznia  do 16 marca 1945

 

Druga Wojna światowa dla naszej wioski zaczęła się około 20 stycznia 1945 roku, ale dla wielu mężczyzn powołanych do Wermachtu,  już w 1939r.

 

21.01.1945
Mapa ilustrująca sytuację - położenie wojsk sowieckich i niemieckich - w dniu 21.01.1945. Poniżej Oppeln (Opola) zaznaczono czerwony punkt -to Folwark. Z tych czarnych strzałek możemy odczytać położenie wojska sowieckiego. W tym dniu wszyscy już wiedzieli, że jest wojna, bo było słychać armaty, ale jeszcze gdzieś daleko.

 

 

Do Folwarku zaczęli napływać uciekinierzy, przeważnie z Nowej Wsi Królewskiej (Bolko) obecnie Opole 8, z myślą, że Ruskie przez  Odrę nie przejdą i tu się wojna skończy. Ale co było następnego dnia, zobaczmy na drugiej mapie.
 
W dniu 22 stycznia 1945 roku wojska sowieckie doszły na naszym terenie do Odry. Opole od strony wschodniej zostało okrążone. Ponieważ Odra była pokryta dość grubą warstwą lodu, wojska od strony Groszowic mogły swobodnie przejść na naszą stronę i okopać się pod wałem przeciwpowodziowym. Teraz do naszego Folwarku mieli tylko około 500 metrów. Otrzymali rozkaz i poszli pod obstrzałem w kierunku wsi. Jak opowiadali mieszkańcy Przewrócia trup padał gęsto, ponieważ nieliczni niemieccy żołnierze mieli doskonały cel, a sami byli pod osłona zabudowań. Brakło im jednak amunicji, więc dużo wojska sowieckiego doszło do pierwszych domów na Przewróciu , skąd już łatwo i w miarę bezpiecznie opanowali Folwark.

 

Wojska niemieckie wycofały się w kierunku szosy, a dalej do Górek. Po jakimś czasie znowu zaatakowali i wyparli sowietów za wał przeciwpowodziowy nad Odrą. Taka sytuacja powtórzyła się jak sobie przypominam cztery razy. Byliśmy wtedy w środku tej walki, zresztą nie tylko nasza rodzina, ale wszyscy mieszkańcy Folwarku, i uciekinierzy z Nowej Wsi Królewskiej. Przecież wtedy nikt nie myślał o ewakuacji, wszyscy się pochowali po piwnicach i tylko czekali kto za chwilę wejdzie IWAN czy GERMAN. Te odwiedziny, przede wszystkim Iwanów, dla wielu mieszkańców kończyły się tragicznie, co opiszę w dalszej treści. Zobaczmy jaka była sytuacja na froncie następnego dnia.
 

 

Prawa strona Opola została zdobyta, nasz Folwark również. Ewakuacja mieszkańców rozpoczęła się  22 stycznia w godzinach po południowych. Wykorzystaliśmy moment, gdy wojska sowieckie były za wałem. Zresztą cały Folwark był wtedy w płomieniach, zabitych i rannych wszędzie pełno. Zostaliśmy przez niemieckiego oficera zmuszeni do opuszczenia naszych piwnic, ponieważ wojska  nie mogły, ze względu na pozostałych mieszkańców zastosować ciężkiego sprzętu . I tak pod obstrzałem uciekaliśmy w kierunku Górek a potem dalej i dalej.
 
A sytuacja wojskowa wyglądała tak jak ilustrują to następne mapy
 
Porównując sytuację w dniu 24 stycznia 1945 oraz położenie wojsk w dniu 25 stycznia widzimy, że niewiele się zmieniło. Wojska sowieckie okopały się w Folwarku i Chrzowicach

 

24.01.1945
 
W Boguszycach,  Źlinicach, aż do Krapkowic po lewej stronie Odry dochodziło jeszcze do ciągłej zmiany sytuacji. Dopiero w sobotę 27 stycznia 1945 roku wojska sowieckie na stałe okopały się w tych miejscowościach. Większość mieszkańców Boguszyc została w swoich schronach (piwnicach), bo po co mamy uciekać "Ruski to taki sam człowiek jak nasz" tłumaczyli tym, którzy namawiali ich do ewakuacji. Jak zostali potraktowani ( w większości Ślązacy-Polacy, patrz wynik PLEBISCYT ). Szczegóły znajdziesz w małej książeczce autorstwa B. Waleński. "Na płacz zabrakło łez" 
wydawca Opolskie Wydawnictwo Prasowe Opole 1990.
 
Położenie wojsk w następnych dniach niewiele się zmieniło, aż do wielkiej ofensywy, która  rozpoczęła się dopiero w połowie marca 1945 roku. Szczegóły można zobaczyć na kolejnych mapach.
25.01.1945
 

 

 

 Sytuacja frontowa w połowie lutego 1945

 

 

 

Wielka Ofensywa w połowie marca     (15/16 marzec 1945)
 

powrót do strony II Wojna